Mariët’s familie in de VS woont in Lynden, een dorp dat veel Nederlandse gereformeerden herbergt. De familie is gelovig en gaat ter kerke in gemeenschappen waarin ook ik -zij het in Nederland- ben opgegroeid. En net als in mijn familie gaat niet de hele familie Maystar naar één kerk, maar zijn er scheurtjes ontstaan en is er verdeeldheid over kerkelijke standpunten.
Ik was 7 toen in Nederland een kerkscheuring ontstond en ons gereformeerde gezin buiten verband kwam te staan. We waren net verhuisd en al eerder was ik vanwege een geloofsissue naar een andere school verplaatst. Daardoor moest ik als klein jongetje elke dag alleen met de bus in een andere plaats naar school. Op die leeftijd had ik geen flauw benul wat het inzichtverschil inhield, maar ik verloor op dat moment niet alleen een deel van mijn vriendjes, waarmee ik plots niet meer mocht spelen; zelfs een oom en tante, die jarenlang bij ons over de vloer kwamen en met ons op vakantie gingen, waren opeens niet meer welkom. Ik zou ze vele jaren niet zien, omdat zij over een onderdeel van de geloofsleer een andere overtuiging hadden.
Zowel in de gezinnen van herkomst van mijn vader als van mijn moeder zijn in 1967 afscheidingen ontstaan als gevolg van de kerkscheuringen. Als kind begreep ik ze niet, maar ik voelde ze wel degelijk! Jaren later zou ik van de al genoemde binnen verband-oom horen hoe ik destijds mijn ouders napraatte als het over hun mening ging inzake het geloof van mijn oom en tante. En hoe pijnlijk dat voor ze was om van mij te horen. Familiebanden bleken plots ondergeschikt aan principes uit de kerkleer. Als jong kind groeide ik daarin op, leefde erin, was onderdeel van het systeem. En zoals altijd, als je ergens onderdeel van bent, kan je er niet naar kijken, want je zit er middenin.
In het gezin van mijn opgroeiende moeder was armoede en honger, kinderen moesten al jong helpen om de kost te verdienen door al heel jong te werken. Na de oorlog kreeg moeder verkering met mijn vader, die door zijn studie en toekomstperspectief hun beider toekomst anders kon maken, beter…. Daardoor heb ik onbewust in ons gezin als oudste kind en als stamhouder de rol opgepakt van het goede voorbeeld, de leider die zich verantwoordelijk voelt. Ik kon het beter maken voor mijn ouders, vooral mijn moeder. Ik ben goed in dingen en daarom werd ik goed in het goed doen van dingen. Zonder het in de gaten te hebben. Ik draai nu mijn hand er niet meer voor om om dingen even te regelen, om te realiseren, zelfstandig te zijn, om puntje bij paaltje te brengen, om te leiden en de eerste te zijn. Daarom heb ik pas later kunnen leren om af te wachten, om er gewoon te zijn, om te vertrouwen, om niet altijd maar beter te moeten zijn. En vanuit die kerkscheuringen: om contact met elkaar te houden na een verschil van inzicht …
De kerkscheuring van 1967 ligt inmiddels bijna een halve eeuw achter me en ik kan er nu met afstand naar kijken. En De Mythische Oom van Mariët Meester geeft een prachtig herkenbaar kader. Vanuit de helikopter kijken naar je systeem verandert je perspectief en vergroot je distantie. Dan kan je kijken naar jezelf in je omgeving, of het nu op je werk is of in je privéleven. Vaak blijken die dicht tegen elkaar aan te liggen trouwens …
Wat is jouw rol in jouw systeem en hoe voel jij je daarin? Of heb je wellicht behoefte aan verandering na zoveel jaren? Geeft je systeem je een mooie veilige bedding? Of knelt het bij tijd en wijle?
Ik ben er benieuwd naar.