But even though democracy is a step, it does not always work well in the sense of reducing violent conflict. Why? Because it teaches about sharing power but does not teach about relationship, which goes
beyond power. The next step beyond power is developing more sustainable contact with others and the ability to work with one another.
Arny and Amy Mindell Interview, Warsaw, 2014
Omgaan met verschillen is de essentie in leiderschap en in samenwerking.
Meer dan ooit is het belangrijk. Overal om ons heen zien we meer polarisatie. Op macro niveau zien we het in Amerika en Europa. Maar ook in ons eigen land, dat altijd een toonbeeld was van tolerantie en vrijheid, worden tegenstellingen groter en is er de roep om meer en andere regels.
Deep Democracy geeft een ander antwoord. Myrna Lewis, een pionier in de toepassing van Deep Democracy in Zuid Afrika en de grondlegster van de Lewis methode, zegt: Meer dan ooit is het belangrijk om spanningen en conflicten te verminderen. Spanningen die veroorzaakt worden, omdat de minderheid in communities, organisaties en teams niet gehoord wordt. Inmiddels is Deep Democracy hot. Veel organisaties passen het toe om belangrijke besluiten te nemen, omdat het belangrijk is dat iedereen betrokken is en een bijdrage levert.
Democratie was ooit het beste idee in de 19e eeuw. En een grote stap vooruit na de heerschappij van koningen en landadel. Het woord stamt af van de Griekse woorden δῆμος (dèmos), volk, en κρατέω (krateo), heersen/regeren, en betekent letterlijk volksheerschappij. Dat houdt in dat het volk zelf stemt over de wetten, zoals in het oude Athene, of dat het volk vertegenwoordigers kiest die wetten maken en het land besturen. Hierbij geldt het principe dat de meerderheid beslist.
Het grote nadeel daarvan is dat er een forse minderheid kan zijn die het niet eens is met de plannen en de uitvoering daarvan. Dat resulteert vaak in sabotage van de uitvoering die uiteindelijk kan leiden tot verlies aan betrokkenheid en polarisatie.
In de dynamiek van groepen gebeurt veel. Wanneer de ideeën die ingaan tegen het meerderheidsstandpunt geen ruimte krijgen, gaat het wringen. We spreken hier vaak niet rustig en openlijk over, maar hebben allerlei manier om onderhuids en in de onderstroom tegen te spartelen.
We mopperen wel op de gang, maar tijdens de vergadering houden we onze mond. Of we zeggen ja tegen een voorstel, maar doen nee en we verzinnen allerlei smoesjes waarom het toch niet kan.
Tegen de tijd dat de verschillen en botsende meningen boven water komen drijven, is er vaak al een diepe kloof geslagen tussen het meerderheids- en het minderheidsstandpunt. Om escaleren te voorkomen, is het belangrijk om in een vroeg stadium het conflict op te zoeken. Niet verschillen wegpoetsen, maar onderzoeken.
Deep Democracy gaat daarom veel verder dan democratie door een oplossing te bieden voor besluitvorming, waarbij de wijsheid van de minderheid wordt meegenomen.
Hoe gaat dat in zijn werk?
Met een aantal praktische stappen worden alle invalshoeken verzameld.
Daarna wordt een eerste voorstel gedaan. Dat voorstel wordt net als bij democratie in stemming gebracht. Alleen nu wordt aan iedereen die niet voor stemt, de vraag gesteld wat ze nodig hebben om mee te gaan met het besluit. Die inhoudelijke of procedurele punten worden toegevoegd aan het besluit. Dan wordt het opnieuw in stemming gebracht, net zolang tot iedereen akkoord is. Met als resultaat grote betrokkenheid én een kwalitatief beter besluit.
Alleen, in de realiteit is er soms meer aan de hand. Deep Democracy biedt daarnaast een aantal methodieken die helpen om diepere tegenstellingen boven tafel te krijgen. In de metafoor van de ijsberg waarvan 90% onder de waterlijn zit, laten we de waterlijn zakken. Hier worden de gesprekken vaak emotioneel. Het is juist van belang om de emoties te uiten. Daar zit ook wijsheid en betrokkenheid in.
Om dat proces in goede banen te leiden zijn er metaskills nodig. Een begeleider, leider of facilitator heeft drie van deze skills nodig:
- neutraliteit
- compassie
- superluisteren.
Met de methodiek Pijlen gooien wordt de polariteit in een groep versterkt. Daarmee komt alles boven tafel. Van iedereen wordt gevraagd om de verschillende standpunten in te nemen en er kritiek op te leveren (een pijl!). In Deep Democracy zijn standpunten rollen en is het belangrijk om je niet te sterk te identificeren met een rol. Je kijkt ernaar vanuit het geheel. Elke rol heeft een functie en bevat wijsheid.
Deep Democracy is bedacht door Arnold Mindell. In de praktische toepassing van Deep Democracy heeft Myrna Lewis haar sporen verdiend.
Feedback Training & Consulting geeft Deep Democracy trainingen waar het leren van de methodiek, het ontwikkelen van metaskills en de toepassing ervan in jouw werk centraal staat. Daarnaast begeleiden we besluitvormingsprocessen in teams en organisaties met behulp van Deep Democracy.
Bronnen:
- www.deepdemocracy.nl/wat-is-deep-democracy/
- Deep Democracy: Jitske Kramer
- Deep Democracy, Deep Diversity: Yasmeen Rubidge
Meer weten?
Wil je nog effectiever besluitvormingsprocessen begeleiden of laten begeleiden? Neem dan contact op of je schrijf je in voor de eerstvolgende Deep Democracy training.